Yaşam kalitesinden bahsedeceksek ilkin anlamamız gereken yaşam kalitesidir.
İnsanın ihtiyaçlarının sınırsız, değişken, zamana, kültüre ve çevreye göre değişken olduğu düşünülürmüş bir zamanlar. Ancak bu düşünüşün, insanın temel ihtiyaçları konusunda asılsız olduğu gösterildi. Temel insan ihtiyaçları çağlar boyunca ve kültürler arasında değişkenlik göstermez. Tüm insanoğlu için ortaktır. Zamana, kültüre veya çevreye göre değişken olan, ihtiyaçların karşılanma biçimi ve kişinin algısıdır.
Abraham Maslow (çok severim kendisini) bir sürü güzel şey söylemiş. Söylediği güzel şeyler içerisinde insanın temel ihtiyaçları da var. Hiyerarşik değildir bence ihtiyaçlar ama Maslow gibi hiyerarşik olduğunu düşünen de olabilir. Mesela bazen insan için kimlik o kadar önemlidir ki, kimliğini açıklar ve sırf bu nedenle yaşamı tehlikeye girer. Yani kimlik de, güvende olmak kadar önemlidir bence. Veya eğlenmek, kutlamak temel ihtiyaçlar kadar önemlidir gene bence. Maslow, motivasyon teorisinde, insanın varoluşunun gereğini tamamlaması için, doğasının gerektirdiği tüm ihtiyaçların karşılanması gerektiğini savunur. Ona göre, bir alt basamaktaki ihtiyaç karşılandıktan sonra ancak üstteki ihtiyaç karşılanabilir.
Tay ve Diener adlı iki araştırmacı, Maslow’un hiyerarşik olarak betimlediği insan ihtiyaçlarının küresel ölçekte varlığını 123 ülkede 60 865 kişide araştırmışlar. Sonunda ihtiyaçların küresel ölçekte insanlar arasında ortak ve değişmez olduğu göstermişler. Bir de ihtiyaçların hiyerarşik olmadığını göstermişer. İnsanın iyilik halinin sürdürülebilmesi için her bir ihtiyaç diğeri ile eşit ölçüde önemlidir demişler ve benim gönlümü kazanmışlar.
Max-Neef, Nussbaum ve Glover insanın temel ihtiyaçları konusunda mühim katkılarda bulunan, çok saygı duyduğum diğer araştırmacılardır. Bu araştırmacılar da der ki, fiziksel ihtiyaç dışında ki bu sağ kalımın devamı ile ilintilidir, ihtiyaçlar hiyerarşik değildir. İhtiyaçlar birbirleri ile ilişkili ve etkileşim halindedir derler. Temel insan ihtiyaçları belirli sayıda ve sınıflanabilirdir de derler
Constanza ve ekibi bütünsel bir yaklaşımla insan ihtiyaçları listesini yeniden yapılandırmış.
İnsanın temel ihtiyaçları ve tanımları :
Fiziksel İhtiyaçlar: Barınma, beslenme, temiz hava ve su gibi yaşamsal ekolojik kaynaklar, sağlık, dinlenme, ..
Soy Aktarımı: Kültür aktarımı, ev yapımı, çocukların ve gebe kadınların bakımı
Güvenlik: Evde ve toplumda şiddetten korunma, gelecekte de fiziksel ihtiyaçların güvenliği, zorlu ekolojik eşiklerden güvenli bir şekilde uzakta olmak, doğa ile bağlantı, hasta ve yaşlıların bakımı
Sevgi ve bağlantı: “Kendimiz dışında kişi ve şeylere sahip olmak sevmek ve sevdiklerimizin kaybı durumunda yas tutabilmek” Saygı, hoşgörü, cömertlik, tutku, vericilik, dayanışma
Anlayış: Bilgiye ulaşma, sezgi ve akılcılık
Katılım: Dünyaya anlamlı bir katkıda bulunmak politika, toplum ve sosyal hayat üzerinde katılım ve bir miktar kontrol olması
Dinlence: Doğaya erişim, seyahat, gevşeme, huzur, yaratıcılık
Maneviyat: İnanç, manevi bağlantı, manevi birlik bilincine erişebilme
Yaratıcılık/ duyguları ifade etme: Oyun, hayal gücü, imagination, icat kabiliyeti, sanatsal ifade
Kimlik: Aidiyet, farklılık, dahil olma, önem verilme, tanınma, toplumdaki konum
Özerklik: “Kişinin, bir başkasın değil kendi hayatını yaşabilmesi. Bu evlilik, çocuk doğurma, cinsi ifade, konuşma ve meslek gibi kişisel ve kendisi ile ilişkili seçimlerde karışılmamasının kesin bir temini olduğu anlamına gelmektedir”
Comments